Rhabdoïde tumoren aanpakken via hun stofwisseling
Op zoek naar nieuwe behandelingen
Rhabdoïde tumoren zijn zeldzame, maar zeer agressieve tumoren die vooral bij jonge kinderen voorkomen. Ze reageren vaak slecht op de huidige behandelingen, die bovendien zware bijwerkingen hebben. Onderzoekers zochten daarom in dit onderzoek naar nieuwe, minder schadelijke medicijnen voor deze kinderen.
Rhabdoïde tumoren
De overlevingskansen van kinderen met kanker zijn de afgelopen jaren sterk verbeterd. Helaas geldt dit niet voor kinderen met een rhabdoïde tumor. Deze tumoren zijn erg agressief en komen bijna overal in het lichaam voor, maar vooral in de hersenen en nieren. Ze komen vooral voor bij kinderen jonger dan twee jaar.
Rhabdoïde tumoren reageren vaak slecht op behandelingen. De huidige intensieve therapieën veroorzaken bovendien ernstige bijwerkingen, zowel op korte als op lange termijn. Daarom zijn nieuwe behandelingen die beter werken en minder schadelijk zijn hard nodig.
Veranderende stofwisseling
Cellen bestaan uit grote bouwstenen, zoals DNA en eiwitten, en kleine bouwstenen, de zogenaamde metabolieten. Dit zijn bijvoorbeeld aminozuren, suikers en nucleotiden. Samen vormen deze metabolieten de stofwisseling van de cel.
Kankercellen hebben een andere stofwisseling dan gezonde cellen. Ze hebben deze veranderde stofwisseling nodig om te overleven en snel te delen. Daarom is het wellicht mogelijk om tumoren te behandelen met medicijnen die deze veranderde stofwisseling aanpakken.
Over het onderzoek
Onderzoekers van het Prinses Máxima Centrum voor kinderoncologie en het UMC Utrecht onderzochten of rhabdoïde tumoren een veranderde stofwisseling hebben. Ze wilden ook weten of medicijnen die hierop werken de tumoren kunnen remmen.
Ze gebruikten hierbij een techniek waarmee ze tumorcellen van patiënten opkweken tot organoïden. Dit zijn kleine, driedimensionale ‘mini-tumoren’ die in het laboratorium groeien.
Resultaten
De onderzoekers ontdekten met de mini-tumoren dat rhabdoïde tumoren veel actiever zijn in het maken van kleine bouwstenen voor DNA en RNA (nucleotiden). Hierdoor zijn ze extra gevoelig voor medicijnen die dit proces remmen.
Ze vonden ook dat een sommige bestaande medicijnen de groei van deze tumoren kunnen afremmen. Nu onderzoeken de onderzoekers of een van deze medicijnen (gemcitabine) kan worden toegevoegd aan het behandelprotocol voor kinderen met een rhabdoïde tumor. Zo hopen ze bij te dragen aan een betere overleving en een hogere kwaliteit van leven voor kinderen met deze moeilijk te behandelen vorm van kinderkanker.
Centrum: Prinses Máxima Centrum voor kinderoncologie en UMC Utrecht
Startjaar: 2021
Looptijd: 4 jaar
Bijdrage KiKa: € 600.000,00
Onderzoeksnummer: 377
Projectleider(s): Jarno Drost en Celia Berkers
Status: Afgerond
Projectsoort: KiKa project
