Gehoorschade door behandeling kinderkanker

Schade aan het binnenoor

Een ernstige bijwerking van kinderkankerbehandeling betreft schade aan het binnenoor, ook wel ‘ototoxiciteit’ genoemd. Dit uit zich het meest in gehoorverlies/doofheid, maar ook in oorsuizen (tinnitus) en/of duizeligheid (vertigo) wat meestal blijvend is. Kinderen die behandeld worden met platinol-bevattende chemotherapie (cisplatine/carboplatine), bestraling op het hoofd krijgen en/of lokale hersenoperaties ondergaan hebben een grotere kans op het ontwikkelen van gehoorschade. Het is bekend dat tot wel 70% van de kinderen die met cisplatine behandeld worden serieuze gehoorschade krijgen. 

Genetische aanleg

Hoewel een aantal van de behandeling-gerelateerde risicofactoren hiervoor inmiddels is gevonden, valt het op dat er verschillen zijn in het ontwikkelen van gehoorverlies tussen kinderkankerpatiënten die op dezelfde manier zijn behandeld. Dit suggereert dat genetische aanleg mogelijk van invloed kan zijn. In een recente Europese kinderkanker studie (de zogenaamde PanCareLIFE studie) werd door de onderzoekers de invloed van genetische verschillen op het krijgen van door platinol veroorzaakt gehoorverlies onderzocht. In het huidige project wordt voor het eerst onderzoek gedaan naar een specifiek soort van erfelijke aanleg. Er wordt hier gekeken naar zogenaamde mitochondriële genetische aanleg. Mitochondriën voorzien de cellen in het lichaam van energie en hebben hun eigen DNA. Het is al bekend dat bepaalde varianten in het DNA van de mitochondriën betrokken zijn bij het ontstaan van gehoorverlies in de normale bevolking.  Beschadigingen aan mitochondriën kunnen leiden tot het ontwikkelen van gehoorschade door bepaalde soorten antibiotica, maar voor gehoorschade door platinol behandeling is dit nog nooit onderzocht. In het huidige project wordt bekeken of mitochondriële afwijkingen van invloed zijn op het ontwikkelen van platinol-geïnduceerd gehoorverlies. De resultaten zijn van belang om beter inzicht te krijgen in welke kinderen een hoog risico lopen op het ontwikkelen van gehoorschade. ZIj kunnen dan geseleerd worden voor deelname aan toekomstige gehoorbeschermende maatregelen.  

Resultaat

In deze studie is gekeken naar 390 overlevenden van kinderkanker die zijn behandeld met cisplatine. De onderzoekers vonden een variatie in het mitochondriële DNA. Dit stukje DNA speelt met name een rol in de hersenen, en zorgt voor het tegengaan van cel afbraak. In de studie zagen de onderzoekers dan ook dat kinderen met kanker die de specifieke variant dragen veel (78%) minder kans hebben op cisplatine-geïnduceerd gehoorverlies ten opzichte van personen die deze variant niet hebben. Dit is resultaat geeft beter inzicht in de genetische basis van cisplatine-gerelateerd gehoorverlies, en meer specifiek welke kinderen risico lopen op het ontwikkelen van gehoorschade. 

Centrum: Prinses Máxima centrum voor kinderoncologie  
Startjaar: 2022  
Looptijd: 1 jaar   
Totale kosten/bijdrage KiKa: € 98.296  
Onderzoeksnummer: 419