Op zoek naar nieuwe therapieën voor rhabdoïde tumoren met behulp van een nieuw modelsysteem.
Onderzoekers van het Prinses Máxima Centrum voor kinderoncologie in Utrecht gaan op zoek naar nieuwe therapieën voor rhabdoïde tumoren met behulp van een nieuw modelsysteem.
Over het onderzoek
Dit onderzoek wordt gefinancierd door de Maarten van der Weijden Foundation.
Rhabdoïde tumoren zijn zeldzame, zeer agressieve tumoren die voor kunnen komen in de nieren, weke delen en het centrale zenuwstelsel. Op dit moment bestaat er geen effectieve behandelingsoptie voor kinderen met deze tumoren. Enig effect kan worden bereikt met intensieve bestraling en chemotherapie, maar dit leidt tot ernstige korte- en langetermijneffecten. Betere behandelingsstrategieën zijn dus hoognodig.
In de afgelopen jaren is er weinig vooruitgang geboekt bij de ontwikkeling van nieuwe medicijnen voor het behandelen van kinderen met een rhabdoïde tumor. Dit komt onder andere doordat er geen goede experimentele modelsystemen zijn voor onderzoek en om medicijnen te testen.
De resultaten
De onderzoekers van dit project zijn er als eerste ter wereld in geslaagd “mini-rhabdoide tumoren” uit de nier te kweken in het lab met behulp van de organoïden technologie. Dit is een nieuwe revolutionaire technologie die het voor het eerst mogelijk om met hoge efficiëntie tumorweefsel te kweken uit patiëntmateriaal. . Deze hebben ze vervolgens geheel in kaart gebracht waarbij ze zagen dat de mini-tumoren in een kweekschaaltje een goede weerspiegeling gaven van oorspronkelijke tumor in de patiënt.
Om meer te weten te komen over hoe rhabdoïde tumoren ontstaan hebben de onderzoekers het DNA van tumorcellen en verschillende soorten gezonde cellen bestudeerd. Ze ontdekten dat de basis voor deze tumoren al tijdens de embryonale ontwikkeling gelegd wordt. Als daar in bepaalde cellen een specifiek foutje optreedt in het DNA, kunnen die cellen zich niet normaal verder ontwikkelen. Hierdoor gaan de cellen zich ongecontroleerd delen en kan een rhabdoïde tumor ontstaan. Het DNA foutje in de embryonale cellen zorgt ervoor dat het gen SMARCB1 zijn werk niet meer kan doen. De onderzoekers keken daarom wat er gebeurt als ze in het lab een werkende versie van SMARCB1 in de mini-rhabdoide tumoren stoppen. De tumorcellen bleken zich dan weer als gezonde cellen te gaan gedragen. Vervolgens gingen de onderzoekers op zoek naar medicijnen die de werking van SMARCB1 kunnen nabootsen. Zo vonden zij een combinatie van bestaande medicijnen die dit goed lijkt te kunnen. Hopelijk kunnen deze resultaten snel vertaald worden naar nieuwe behandelingen voor deze tumoren.
Onderzoeksnummer: 338
Centrum: Prinses Máxima Centrum voor kinderoncologie
Startjaar: 2018
Looptijd: 4 jaar
Totale kosten/bijdrage via Maarten van der Weijden foundation: € 609.750
