Naar een verbeterde controle op het medicijn asparaginase

Over het onderzoek

Een belangrijk middel in de behandeling van acute lymfatische leukemie (ALL) is het medicijn asparaginase. Helaas werkt asparaginase bij een deel van de kinderen niet goed omdat er antistoffen kunnen ontstaan die het geneesmiddel afbreken. Deze antistoffen kunnen met of zonder een zichtbare allergie gepaard gaan. Dit laatste noemen we stille inactivatie. Het niet kunnen toedienen van een volledige dosering asparaginase leidt tot een lagere overlevingskans. Het is daarom belangrijk dat na een allergie of stille inactivatie de patiënt een andere soort asparaginase krijgt. Uiteraard is het nog beter om te voorkomen dat de patiënt een allergische reactie krijgt. 
 
Uit het onderzoek voorafgaand aan dit project is gebleken dat er bij een te groot deel (1/3) van de patiënten een allergie of stille inactivatie voorkomt en dat de doseringsschema’s tot dan toe gebruikt niet optimaal waren. Het vorige onderzoek heeft dan ook in korte tijd belangrijke klinische consequenties gehad met directe aanpassingen in de asparaginase behandeling in het nieuwe ALL-behandelprotocol. Zo worden nu bij alle patiënten in Nederland asparaginase-spiegels gemeten, waarop de dosering en soort asparaginase individueel wordt aangepast. Op deze manier krijgt elke patiënt de juiste soort asparaginase in de beste dosis, waardoor er mogelijk ook minder bijwerkingen optreden. Ook bleek dat de meeste allergieën optraden wanneer er na een pauze zonder asparaginase dit medicijn opnieuw werd toegediend. In dit project zal nu worden onderzocht of het aantal allergieën en stille inactivatie afneemt door asparaginase continu (zonder pauze) toe te dienen. Het is dan noodzakelijk de twee behandelingen (continu en niet-continu) te vergelijken. Bij een gewijzigd doseringsschema is het noodzakelijk om te onderzoeken of dit goed wordt verdragen en of de medicijnen (asparaginase en methotrexaat) goed blijven werken. 
Het uiteindelijke doel is om de behandeling met asparaginase te optimaliseren en zo goed mogelijk te individualiseren om zo de genezingskansen voor kinderen met ALL verder te vergroten. 

De resultaten

Om de dosis per patiënt nog beter te kunnen voorspellen, wordt er onderzocht hoe asparaginase zich in het lichaam gedraagt. Hierbij wordt er gekeken of asparaginase sneller afgebroken wordt tijdens bepaalde onderdelen van de behandeling, wanneer er bepaalde medicatie wordt gebruikt of als patiënten antistoffen tegen asparaginase aanmaken. In de toekomst kan men op die manier voor iedere individuele patiënt een beter advies geven over de dosis van het medicijn asparaginase.   
 
Op dit moment is er goedkeuring gekregen van de Medisch Ethische Toetsingscommissie om de onderzoeken uit te voeren en hebben de eerste patiënten toestemming gegeven om mee te doen. Het vergelijken van de asparaginase behandelschema’s was al eerder goedgekeurd: ALL-patiënten in Nederland kunnen al langere tijd kiezen of ze meedoen aan dit onderzoek.  
 
De komende jaren zullen de onderzoeken uitgevoerd worden met als doel de asparaginase behandeling te verbeteren en te individualiseren om de genezingskans voor kinderen met ALL te vergroten. 

Onderzoek: 146 
Centrum: Sophia Kinderziekenhuis – Erasmus MC Rotterdam 
Startjaar: 2014 
Looptijd: 4 jaar 
Totale kosten/bijdrage KiKa: € 379.464